2023 Türkiye Ar-Ge Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon Raporu, savunma sanayisinin kamu AR-GE harcamalarındaki payının yüzde 43 olduğunu ortaya koydu. SER Akademi Genel Müdürü Ömer Özdinç, raporun detaylarını açıkladı. Rapor, Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin genel bir değerlendirmesini sunuyor.
Özdinç, raporun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası veri setlerinin kullanıldığını belirtti. Her yıl Türkiye'deki AR-GE faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını ifade etti. Yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki hızlı yükseliş dikkat çekti.
Kamu AR-GE Harcamalarında Savunma Sanayisinin Payı
Özdinç, kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki payını en çok artıran sektörün yüzde 43 ile savunma sanayisi olduğunu bildirdi. Bu sektörü tarım ve yeryüzünün keşfi alanları izledi. Kamu sektöründeki AR-GE yatırımlarının yüzde 167 arttığını vurguladı.
Yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekti. AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu'nun (Ankara-Konya) birinci olduğunu belirtti. İstanbul ile bu bölge arasındaki farkın açıldığını ifade etti.
AR-GE Çalışanlarının Sayısı ve Sektörel Dağılım
2023 itibarıyla Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısının 400 bine yaklaştığını belirten Özdinç, özel sektördeki AR-GE çalışanlarının yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaştığını açıkladı. Kamu sektöründeki araştırmacı sayısının ise yüzde 7 düştüğünü ifade etti.
İmalat sektörü içinde en çok artışın havacılıkta görüldüğünü belirten Özdinç, bu sektörü 'Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı' olarak tanımladı. Yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığını, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğünü aktardı.
Teknoparkların Gelişimi ve İnovasyon Endeksi
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının 100 bini geçtiğini belirten Özdinç, bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiğini vurguladı. Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükseldiğine dikkat çekti.
Bu iyileşmenin, ülkede AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün sonucu olduğunu ifade etti. İmalat sektörünün ihracatının arttığını, ancak şirket karlılık oranında değişim yaşanmadığını belirtti. Yüksek teknoloji sektörünün diğer teknoloji birimlerine göre yavaşlamadan en az etkilenen alan olduğunu vurguladı.
KOBİ'lerin Yüksek Teknoloji Sektöründeki Rolü
Özdinç, yazılım sektöründe KOBİ'lerin 206 milyar lira ciroyla, sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü oluşturduğunu belirtti. İstihdamın da yüzde 76'sını KOBİ'lerin sağladığını ifade etti. Mikro KOBİ'lerin 40 milyar lira ciro ürettiğini ve sektörün 4'te 1'inin bu şirketlerde istihdam edildiğini aktardı.
Yüksek teknoloji sektörlerinde ise KOBİ'lerin 97 milyar lira ciroyla sektördeki toplam gelirin sadece yüzde 17'sini ürettiğini belirtti. Sektördeki çalışanların yüzde 39'unun da KOBİ'lerde çalıştığını ifade etti. Türkiye'nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine de dikkat çekti.